Усмонхон ота Тошхўжаев Чиндовул қишлоғининг энг ёши улуғ, пиру бадавлат нуронийларидан бири. У киши 1920 йили шу қишлоқда таваллуд топган ва биринчилар қаторида иккинчи жаҳон урушига сафарбар этилган.
-Орадан етмиш йил ўтибдики, урушнинг оғир асоратлари, машъум воқеалар хотирамдан ўчгани йўқ,- дейди Усмонхон ота Тошхўжаев.- Не-не кунларни кўрмадим. Бундай нурафшон кунлар, мустақилликни кўриш бизларга ҳам насиб этди.
Ҳаммага бирдек ғамхўрлик қилаётган Юртбошимизнинг умрлари узоқ бўлсин.
-Уруш оқибатида қанчадан-қанча оилаларга мусибат келди. Қўлига қурол кўтаришга қурби етганлар фронтнинг олдинги чизиғида душман билан жанг қилган бўлса, фронт ортида эса аёллар, кексалар оғир қийинчиликларни мардона меҳнатлари билан енгиб, ғалабага муносиб ҳисса қўшишди,-дейди Қўқимбой қишлоғида яшовчи иккин-чи жаҳон уруши ногирони Исмоил ота Раҳимов.-Ўзбек халқининг одамийлик фазилати, меҳр-оқибати, мардлиги ва олижаноблиги маъшум уруш йилларида ҳам тилларда достон бўлган. Биргина мисол, уруш туфайли Ўзбекистонга кўчирилган минглаб одамлар, етимларга халқимиз бошпана берди, бир бурда нонини улар билан баҳам кўрди. У кунлар асло унутилмайди.
Шунинг учун ҳам бугунги доруломон кунларни, юртимизда ҳукм сураётган тинчликни, мустақилликни қадрига етиш, авайлаб-асраш керак.
Қўқимбой қишлоғининг Янгийўл маҳалласида яшовчи, иккинчи жаҳон уруши ногирони Исохон ота Соттихўжаевнинг умр йўли барчамиз учун ибрат. Исохон ота бутун Европани фашизм зулмидан халос қилишда қаҳрамонлик намуналарини кўрсатган мард, жасур ўзбек ўғлонларидан бири.
-Иккинчи жаҳон уруши кишилик тарихидаги энг қонли, энг даҳшатли, мислсиз мусибат келтирган уруш сифатида муҳрланиб қолди,-дейди И. Соттихўжаев. – У кунларни эсласам, бугунги тинч-осуда, фаровон ҳаётимизга кўз тегмасин дейман.
Юртбошимиз раҳнамолигида мустақилликка эришдик. Ўтган қисқа вақт ичида юртимизда оламшумул ўзгаришлар рўй берди. Инсон қадр-қимматини улуғлаш, унинг фаровон ҳаёт кечириши учун барча шарт-шароитлар яратиб берилмоқда. Айниқса, биз кексаларга ҳурмат ва эҳтиром, ғамхўрлик кўрсатишга эътибор кучайтириляпти. Бундан беҳад хурсандмиз.
Абил ота Душаев «Ободон» қишлоғининг фахри. Жамоатчилик вакиллари, мактаб ўқувчилари унинг хонадонига тез-тез ташриф буюрадилар. Абил ота ўқувчиларга иккинчи жаҳон уруши жангоҳларида кечган воқеалар, айниқса, сафдошлари-ўзбек жангчиларини хотирлаб, уларнинг матонати ва жасорати ҳақида эринмай ҳикоя қилади.
-Шундай пайтларда болаларимизнинг тинч-осуда, бахтли ҳаёт кечираётганларини кўриб, қалбим қувончларга тўлади,-дейди Абил ота Душаев. -Уларга, болаларим, яратиб берилаётган шарт-шароитлардан самарали фойдаланиб, илм олинг, касб-ҳунар эгалланг, дея насиҳат қиламан. Бизнинг болалик, ёшлик давримиз машаққатли кечган. Урушдан қайтиб келгандан ке-йин ҳам ҳаётимиз осон ўтмаган. Бир бурда нон учун эртадан шомгача ишлардик.
Биз кексалар, мустақиллик даврига етганимизга шукр қиламиз, юртимизда ҳукм сураётган тинчлик-хотиржамлик, фаровон турмуш халқимизнинг бебаҳо бойлиги. Унинг қадрига етиш, асраш барчамизнинг муқаддас бурчимиздир.
Ширин ҚФЙ, «Чусткўча» маҳалласида яшовчи иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси Абдусалом ота Турғунов билан яқиндагина суҳбатлашган, у кишининг кўксини безаб турган «Иккинчи жаҳон урушидаги ғалабанинг 70 йиллиги» юбилей медали билан қутлаган эдик. Афсус, отахон куни кеча бу ёруғ оламни тарк этдилар...
Абдусалом ота маҳалланинг файзи, хонадоннинг кўрки эдилар. У киши сафимизда бўлмасаларда, хотиралари қалбимизда абадий яшайди.
Сўнгги суҳбатда Абдусалом ота: «Ўзбекистондек жаннатмакон юртда яшаб, кексалик гаштини сураётганимдан фахрланаман. Мен урушни кўрдим. Ўқ ёмғирлари, портлашлар... эсласам, юрагим орқага тортиб кетади. Ана шундай талотўплардан омон қолиб, бугунги кунларга етиб келганимдан шукрдаман. Армоним қолмади», деган эдилар...
М.АКРАМОВ.
